پوسیدگی دندان در دوران کودکی، نوجوانی و سالمندی ممکن است بروز پیدا کند و در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان رخ می دهد. به طور کلی پوسیدگی و خرابی دندان ها در اثر اسید معده رخ می دهد. به این صورت که اسید به مینای دندان برخورد می کند و در اثر مسواک نزدن متناوب موجب آسیب دائمی دندانها می شود و در اثر استفاده زیاد از غذاهای قندی و … سوراخ و حفره های ریز در دندانها ایجاد می شود. در این مقاله به علل پوسیدگی دندان و راه های درمانی آن می پردازیم. با ما همراه باشید.
پوسیدگی دندان و علل آن
آسیب به دندان ها در اثر خوردن مواد قندی، ورود باکتری ها به دهان و همچنین بهداشت ضعیف دهان و دندان رخ می دهد. البته این روند پوسیدگی کم کم ایجاد می شود و بهتر است بعد از خوردن خوراکی و … مسواک زدن را فراموش نکنیم و روزانه حداقل دو بار مسواک و نخ دندان بکشیم تا دندان ها دچار پلاک نشود و در نتیجه پوسیدگی رخ ندهد. به طور کلی پلاک ها از قند و اسید معده تغدیه می کنند و در نتیجه با آسیب اسید به مینای دندان، سوراخ و حفره هایی ایجاد می شود که کم کم پوسیدگی دندان را در پی دارد.
وقتی پوسیدگی پیشرفت کند باکتری های روی مینا دندان وارد عاج دندان که استحکام کمی دارد می شوند و سپس با التهاب ایجاد کردن در عاج دندان که با عصب دندان ارتباط دارد، حساسیت ایجاد می کند. این روند پیشروی ادامه دارد و باکتری ها به سمت پالپ دندان می روند و در اثر تجمع باکتری ها پالپ که دارای اعصاب و عروق خونی است متورم و تحریک می شود که باعث درد شدید و تورم در خارج دندان و استخوان آن می شود.
علائم پوسیدگی دندان
در ابتدا دندان پوسیده شده هیچ گونه علائمی ندارد و بعد از مدتی علائم آن آشکار می شوند که عبارتند از:
- دندان درد شدید
- حساسیت نشان دادن دندان ها به مواد غذایی شیرین، گرم و سرد.
- ایجاد لکه های سفید یا قهوه ای روی سطح دندان
- وجود حفره در دندان ها
- عفونت که در نتیجه آبسه دندان را ایجاد می کند که درد، تورم صورت و تب را به همراه دارد.
محل شایع پوسیدگی دندان
سطوح مختلف دندان به دلیل وضعیت خاصی که دارند کم یا زیاد دچار پوسیدگی می شوند در ادامه به محل هایی که ممکن است پوسیدگی رخ دهد اشاره می کنیم.
شیارهای سطح جونده
در سطح جونده دندان‌های آسیا، شیارهایی وجود دارد که باریک و عمیق هستند و مکان مناسبی برای رشد میکروب ها می باشند و بیشتر دچار پوسیدگی می شوند. به همین دلیل دندان‌های آسیا زودتر از قسمت های دیگر دچار پوسیدگی می شود.
سطوح بین دندانی
در هنگام مسواک زدن پرزهای مسواک نمی توانند این نواحی را تمیز کنند و در نتیجه دچار پوسیدگی می شوند.
طوق دندان
طوق دندان که به نقطه اتصال لثه و دندان گفته می شود در معرض تجمع میکروب ها قرار دارد و ممکن است در کنار پوسیدگی، موجب بروز بیماری لثه نیز شود.
نشانه های پوسیدگی دندان
از نشانه های پوسیدگی دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد.
تغییر رنگ مینای دندان از سفید به قهوه ای یا سیاه
سوراخ شدن دندان ها در محل پوسیدگی که کم یا زیاد می باشد و در مواقع خاص پزشک می تواند تشخیص دهد.
درد گرفتن دندان در هنگام غذا خوردن که شامل غذاهای گرم، سرد، ترش و شیرین می شود.
پوسیدگی دندان موجب بوی بد دهان می شود.
گیر کردن مواد غذایی در لای دندان ها و پاره شدن نخ دندان از نشانه های پوسیدگی می باشد.
چه کسانی در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند؟
همانطور که گفته شد رعایت نکردن موارد بهداشتی و استفاده از دعاهای قندی، ورود میکروب ها به دهان از علل ایجاد پوسیدگی در دندان ها می باشند. البته برخی افراد هستند که بیشتر در معرض آن قرار دارند. که می توان به افراد زیر اشاره کرد.
افرادی که بزاق دهان آنها کافی نمی باشد و دهان آنها عمدتا خشک است.
کسانی که فلوراید کافی دریافت نمی کنند.
افراد کم سن و نوزادان و کودکان نوپایی که با شیشه شیر شیر می خورند. خصوصا در شب.
افراد مسن به دلیل عقب رفتن لثه ها بیشتر دچار این مشکل می شوند. همچنین خوردن داروها به خشکی دهان و کاهش بزاق منجر می شود.
تشخیص پوسیدگی
دندانپزشک ها در مطب دندانپزشکی خود ابزارها و دستگاه هایی دارند که مشکلاتی نظیر پوسیدگی، وجود حفره و ... را تشخیص می دهند. همچنین ممکن است برای تشخیص بهتر عکسبرداری انجام گیرد.
چگونگی درمان پوسیدگی دندانها
پوسیدگی دندان طبق روش های زیر بنا به وضعیت دندان ها و شرایط بیمار تعیین می شود.
درمان با فلوراید
فلوراید به مینای دندان کمک می کند تا حفره های آن از بین برود و یا از تشکیل حفره ها جلوگیری می کند. فلوراید به صورت مایع، ژل، کف یا لاک به همراه مسواک روی دندان گذاشته می شود یا در سینی ها کوچک اختصاصی بر روی دندان قرار داده می شود.
پر کردن دندانها
در هنگام پیشرفت پوسیدگی باید دندانها را پر کرد. برای پر کردن دندان از موادی چون رزین های کامپوزیت همرنگ دندان، چینی (پرسلن) یا آمالگام دندانی که از ترکیب چند ماده تشکیل شده است استفاده می شود.
عصب کشی
در صورتی که پوسیدگی دندان به پالپ دندان و در نتیجه عصب را درگیر کرد از عصب کشی استفاده می شود. با این عمل دندان از آسیب نجات داده می شود و ترمیم صورت می گیرد. در این نوع درمان پالپ دندان برداشته می شود و در کانال ریشه داروهای جلوگیری از عفونت قرار داده می شود. در ادامه در جای خالی پالپ با پر کننده پر خواهد شد.
کشیدن دندان
وقتی آسیب وارده به پالپ زیاد باشد دندانپزشک تشخیص کشیدن دندان را می دهد. که شما می توانید با انجام بریج یا ایمپلنت دندان از دست رفته را بازیابی کنید تا دندان‌های کناری حرکت نکنند و آرایش دندان ها را بر هم نزنند.
چگونه از پوسیدگی دندانها جلوگیری کنیم؟
مطمئن باشید دندانهایتان به میزان کافی فلوراید دریافت می کنند. برای اینکار بهتر است از خمیر دندان های حاوی فلوراید، دهانشویه های حاوی فلوراید و آب لوله کشی که حاوی فلوراید می باشد استفاده کنید.
مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن.
از غذاهای قندی و نشاسته ای کمتر استفاده کنید.
از مصرف دخانیات اجتناب نمایید.
مراجعه منظم به دندانپزشکی
استفاده از درزگیر دندان که از سطح دندان های پشتی محافظت می کنند.
نتیجه گیری
دندان ها به دلیل مصرف مواد قندی، کربوهیدرات ها، ورود میکروب ها و … ممکن است دچار پوسیدگی شوند و با رعایت بهداشت دهان و دندان می توانید از بروز این عارضه جلوگیری کنید. در اثر بروز پوسیدگی می توانید با تشخیص پزشک راه های درمانی چون استفاده از فلوراید، پر کردن، عصب کشی و کشیدن دندان را انجام دهید تا دچار درد دندان نشوید.
دندانپزشکی گلد مد به شما کمک می کند تا در صورت از دست دادن دندان‌های خود از ایمپلنت دندانی یا ایمپلنت دیجیتال بتوانید استفاده کنید و دندان خالی خود را با استفاده از این روش ها پوشش دهید.
